
Męczeństwo i śmierć Marata

na podstawie dramatu Petera Weissa „Męczeństwo i śmierć Jean Paul Marata przedstawione przez zespół aktorski przytułku w Charenton pod kierownictwem pana de Sade”
Dramaturgia: Martyna Lechman
Reżyseria: Konrad Dworakowski
Scenografia, kostiumy: Marika Wojciechowska
Muzyka: Piotr Klimek
Konsultacja ruchu: Ulyana Zaruba
Asystentka reżysera: Dominika Guzek
Inspicjent: Krzysztof Karaś
Produkcja: Justyna Lisowicz
Autor przekładu: Andrzej Wirth
Występują:
Pan de Sade - Zbigniew Kozłowski
Marat - Lech Walicki
Simona Evrard - Małgorzata Hachlowska
Karolina Corday - Jagoda Jasnowska
Duperret - Bartosz Watemborski
Jakub Roux - Jakub Popławski
Kokol - Jarek Oberbek
Polpoch - Paweł Mróz
Cucurucu - Zuzanna Bah
Rossignol - Dominika Guzek
Wywoływacz - Paweł Kuźma
Coulmier - ***
siostry zakonne - Wiesław Bieda, Krzysztof Karaś, Łukasz Rutkowski
Scena dla młodzieży i dorosłych
premiera: 4 maja 2024
czas trwania: 2 godz.
spektakl dla widzów od 15 lat
To opowieść o rewolucji i jej skutkach, o terapeutycznej bądź nie mocy sztuki, o historii i współczesności, o teatrze w teatrze. Oto sam Markiz de Sade, uczestnik rewolucji francuskiej, postać historyczna, autor słynnych kontrowersyjnych powieści jako pensjonariusz Chareton wraz z innymi pacjentami prezentuje swoją sztukę opowiadającą o ostatnich chwilach Marata. Sztuka nie jest jednak pozbawiona próby rozliczenia z tematem mechanizmu rewolucji - pokazuje ścieranie się różnych poglądów jej uczestników oraz osób, których bezpośrednio dotyka. Teatr, władza, rewolucja, zakład psychiatryczny. Co się może wydarzyć, gdy wszystkie te elementy się połączą?
------------------------------
„Kiedy wydawało się, że spektakl zmierza ku punktowi kulminacyjnemu (jak w niesamowitej scenie Marata z naręczem odciętych głów) następuje twist o 180 stopni i wracamy do spokojniejszej, bardziej wyważonej narracji. Widownia jest tak wodzona za nos jeszcze kilkukrotnie. Twórcy wyciskają z obłąkańczej konwencji co się da – skoro dramat wystawiają pacjenci przytułku dla umysłowo chorych, nie spodziewajmy się spokojnej, linearnej fabuły”.
Piotr Gaszczyński, Teatr dla Wszystkich
„Problem nieumiejętności wyciągania wniosków z historycznych katastrof i popełniania przez społeczeństwa i narody wciąż tych samych, doprowadzających do kolejnych tragedii, błędów, pokazany został w tym spektaklu w bardzo pięknej, estetycznie ciekawej i oryginalnej formie. Scenografka Marika Wojciechowska zaprojektowała dla aktorów wielkiej urody, złożone z wielu elementów kostiumy, pozwalające wykonawcom tak funkcjonować samodzielnie, jak i zespalać się w wielu scenach z ogromnymi, ludzkich rozmiarów lalkami; wprowadzanymi tu przede wszystkim dla podkreślenia chwilowego rozdwajania się osobowości pacjentów szpitala psychiatrycznego, wcielających się w postaci bohaterów Wielkiej Rewolucji Francuskiej. Podobną rolę w akcentowaniu dwoistej natury scenicznych figur wyznaczono tu muzyce; częściowo wykonywanej na żywo a częściowo emitowanej mechanicznie. To bardzo ciekawe, zwłaszcza pod względem formy, przedstawienie”.
Anita Nowak, e-teatr.pl
„Ta wspaniała perspektywa plastyczna, uzupełniona o kostiumy pacjentów, przyczyniła się do powstania mistrzowskiego, wielowymiarowego dzieła scenicznego – do adaptacji sztuki Petera Weissa Męczeństwo i śmierć Jean Paul Marata przedstawione przez zespół aktorski przytułku w Charenton pod kierownictwem pana de Sade, jakiej pod nową dyrekcją Karola Suszczyńskiego nie bał się podjąć zespół Groteski – i to w tak doskonały, korespondujący ze sceną dramatyczną sposób! (...) Wspomniany wcześniej Lech Walicki w roli Marata, Zbigniew Kozłowski jako charyzmatycznie rozpasany Pan de Sade, mefistofeliczny Wywoływacz Pawła Kuźmy czy wreszcie pierwszorzędna, absolutnie najwyższej próby aktorskiej Jagoda Jasnowska w roli Karoliny Corday, podchodzącej trzykrotnie do zasztyletowania Marata. Jej trzecie, ostateczne podejście ze sztyletem do wanny z bohaterem rewolucji to majstersztyk reżyserski Konrada Dworakowskiego w budowaniu napięcia, jakie wywołuje w widzu dreszcz wewnętrzny, trudny wręcz do opanowania”.
Aram Stern, Teatr dla Wszystkich
„Powstał z całą pewnością atrakcyjny spektakl osadzony w zakładzie psychiatrycznym, którego pensjonariusze pod wodzą Wywoływacza (bardzo ciekawy Paweł Kuźma) odgrywają przedstawienie o Maracie, roztrząsając zwłaszcza negatywne cechy rewolucji, każdej rewolucji i związanych z nią atrybutów władzy, brutalności, przemocy oraz psychopatycznych reakcji. Odnaleźć w nim można, np. w kompozycji dramaturgicznej, echa słynnych spektakli z przeszłości, choćby Piotra Tomaszuka, przetworzenia muzycznych dzieł klasyków, inspiracje malarstwem (Jacques-Louis David, Eugène Dalacroix). Oczywiście realizatorzy dodają sporo od siebie”.
Marek Waszkiel,www.marekwaszkiel.pl
Nagrody:
Nagroda Lalkarski Atest Jakości LAJK POLUNIMA za spektakl Męczeństwo i śmierć Marata
Nagroda za najlepszą scenografię dla Mariki Wojciechowskiej za koherencję wizji plastycznej z reżyserską i scenograficzną || nagroda przyznana podczas 30. Międzynarodowego Festiwalu Teatrów Lalek „Spotkania”, organizowanym przez Teatr Baj Pomorski w Toruniu | 23.10.2024
Wyróżnienia:
Spektakl wyróżniony w podsumowaniu sezonu teatralnego 2023/2024 Miesięcznika Teatr w kategorii najlepsze przedstawienie teatru lalkowego.
Wyróżnienie honorowe dla Piotra Klimka za pokazanie szaleństwa i brutalności przedstawianego świata poprzez muzykę, która uruchamiała machinę teatru w spektaklu Męczeństwo i śmierć Marata || wyróżnienie przyznane podczas 30. Międzynarodowego Festiwalu Teatrów Lalek „Spotkania”, organizowanym przez Teatr Baj Pomorski w Toruniu | 23.10.2024
Spektakl Męczeństwo i śmierć Marata znalazł się w zestawieniu najlepszych spektakli sezonu 2023/2024 według Subiektywnego Alfabetu Teatralnego Arama Sterna. Dodatkowo wyróżnienia indywidualne otrzymali:
- Lech Walicki – najlepszy aktor sezonu (rola Marata): Czartowski z naręczem odciętych głów, ale i smutnie udręczony skutkami rewolucji, wewnętrznymi rozterkami i troską o lud, cierpi aż do bólu razem ze swoim lalkowym odbiciem w szklanej wannie. „Maracie, co się stało z naszą rewolucją?”.
- Jagoda Jasnowska – aktorka arcymistrzowska (rola Karoliny Corday): Potrafi zagrać ciałem jak sztywną lalką, a jej trzecie, ostateczne podejście ze sztyletem do wanny z Maratem to majstersztyk aktorsko-reżyserski w budowaniu napięcia, jakim wywołuje ciarki na plecach.
- Małgorzata Hachlowska – wyróżnienie za rolę Simony Evrard
- Zbigniew Kozłowski – wyróżnienie za rolę Pana de Sade
- Paweł Kuźma – wyróżnienie za rolę Wywoływacza
- Paweł Mróz – wyróżnienie za rolę Polpocha
- Ulyana Zaruba – wyróżnienie za choreografię i ruch sceniczny
- Marika Wojciechowska – wyróżnienie za projekty i wykonanie lalek
Wyjazdy:
Spektakl prezentowany na 32. Ogólnopolskim Festiwalu Teatrów Lalek, organizowanym przez Opolski Teatr Lalki i Aktora im. Alojzego Smolki | październik 2025
Spektakl prezentowany na 3. Festiwalu Plastyki Teatrów Lalki i Formy, organizowanym przez Teatr Tęcza w Słupsku | 8.04.2025
Spektakl prezentowany na 30. Międzynarodowym Festiwalu Teatrów Lalek „Spotkania”, organizowanym przez Teatr Baj Pomorski w Toruniu | 23.10.2024